We willen de leraren een brede keuze bieden wanneer zij op zoek gaan naar beeldverhalen voor hun lessen geschiedenis. De redenen hiertoe zijn evident. Er is ten eerste een grote hoeveelheid aan strips die in de lessen zouden passen. Er zijn er ook veel die men misschien beter daarbuiten laat. Vervolgens zijn er enorm veel historische thema’s die hun plaats vinden in de lessenreeksen en tevens op een of andere manier verstript zijn. Bovendien is het beter als de zoekende leerkracht uit meerdere mogelijkheden de meeste geschikte kan kiezen. Maar de bedoeling is ook niet hem te laten verzuipen in de wildgroei die een populair medium als strip onvermijdelijk met zich meebrengt. Onze taak is hier dus een eerste selectie door te voeren en aan de hand van korte recensies de leraren op de hoogte te brengen van inhoud en didactische waarden van de strip (zie criteria). Verder helpt de lijst de leraren ook op pad naar de pareltjes van de stripwereld die door het grote publiek worden miskend. Daarnaast willen we de leraren, steeds druk in de weer, hapklaar materiaal bieden. Bij lesmateriaal vindt u dan ook handige lesdossiers. In de links vindt u adressen van instanties in binnen -en buitenland die zich bezighouden met het didactisch gebruik van strips, films, animatie etc. Tenslotte kunt u ons via contact bereiken om uw recensies door te sturen, lesdossiers in te leveren of uw opmerkingen te delen. We zijn nieuwsgierig naar jullie respons.
Voor de recensies van de lijst voeren we vier criteria aan. Zo kan elke bezoeker de didactische waarde van strips vlug beoordelen en deze onderling vergelijken. Enerzijds vertalen deze criteria vakdidactische zorgen. Is de gekozen strip wel een geschikt middel voor een les rond evenement x of persoon y? Zijn de beelden en de teksten wel historisch correct of plausibel? Wat kunnen we ermee illustreren? Wat zullen de leerlingen eruit leren? Kortom, is die bepaalde strip didactisch verantwoord? Anderzijds vertalen deze criteria de eis van een degelijke visuele vorming in de klas. Het is niet omdat het gebruik van strips in de geschiedenisles in de eerste plaats aan vakdidactische bekommeringen moet beantwoorden dat het beeld minder van belang zou zijn. Als men dan toch de stap zet naar het gebruik van strips in de geschiedenisles, laat het dan ook meteen de visuele meest geschikte zijn, de meest boeiende, de meest vernieuwende etc. In het licht van geïntegreerd onderwijs moet de leraar ook een stukje kunstcriticus durven zijn en het beeld niet zomaar nemen voor wat het is. Het zal in de praktijk trouwens vlug duidelijk zijn dat esthetische kwaliteiten niet los staan van meer specifieke vakdidactische doeleinden.
1. beeldvorming: hoe wordt het verhaal en de context gevisualiseerd en weerspiegeld? Moet de strip het in de klas vooral halen van zijn vormelijke aspecten (rijke documentatie rond kostuums, gebouwen, vervoersmiddelen…) of zijn inhoudelijke aspecten (benadrukking van mentaliteiten, menselijke aspecten, taaluitingen, houdingen, …). Let vooral op anachronismen (opnieuw zowel qua materialiteit als qua tijdsgeest) in historisch plausibele/correcte decors.
2. stijl & toegankelijkheid: welke stijl heeft de strip (gedetailleerd realisme, karikatuur, komisch, poëtisch, suggestief, …) en in welke mate is die weergave toegankelijk voor de leerlingen en het gebruik in de klas?
3. historische accuraatheid: is de weergegeven visuele en tekstuele informatie historisch correct/plausibel, wat is fictie en wat is het niet, en op welke vlakken: technische en materiële realiteit of tijdsgeest? Onder dit criterium plaatsen we een onderverdeling die we overnemen van prof. Raf De Keyser:
- materiële cultuur: kleding, wapens, voorwerpen, gebouwen, transport, kunst - sociale en politieke verhoudingen
- socio-economische aspecten
- culturele en religieuze aspecten
- mentaliteit, mens- en wereldbeeld
4. hanteerbaarheid: is de strip makkelijk te gebruiken voor een les: hoeft er veel gelezen te worden of komt men vlug to the point? Kan men gemakkelijk een extract nemen of is de strip zo verweven dat dit moeilijk gaat? We denken bijvoorbeeld aan passages die los te gebruiken zijn en bij voorkeur een thema goed illustreren of zelfs kristalliseren.